Cách viết kịch bản hấp dẫn và gây ấn tượng mạnh

Hiện nay, thế giới điện ảnh đang ngày càng phát triển, chính vì vậy nghề biên kịch trở nên “hot” hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra rất nhiều nhiều sự cạnh tranh, đòi hỏi những cây viết phải biết cách viết kịch bản sao cho hay và hấp dẫn nhất. Nếu bạn là người mới bước chập chững vào nghề biên kịch, thì hãy tham khảo những bí quyết viết kịch bản mà UNICA chia sẻ dưới đây.

Kịch bản là gì?

Kịch bản là một tài liệu hoặc bản ghi văn bản mô tả chi tiết các sự kiện, cảnh quay và các hành động của các nhân vật trong một tác phẩm nghệ thuật như phim, vở kịch hoặc chương trình truyền hình. Nó được sử dụng như một kế hoạch cho quá trình sản xuất và biểu diễn, giúp đạo diễn, diễn viên và những người tham gia khác hiểu và thực hiện các yêu cầu cụ thể của tác phẩm.

Kịch bản là một tài liệu hoặc bản ghi văn bản mô tả chi tiết các sự kiện

Kịch bản là một tài liệu hoặc bản ghi văn bản mô tả chi tiết các sự kiện

Kịch bản bao gồm thông tin về các cảnh quay, đối thoại, hành động và chỉ dẫn cho các yếu tố kỹ thuật như ánh sáng, âm thanh và trang phục. Nó đưa ra cấp cấu trúc và hướng dẫn cho diễn viên và ekip sản xuất để tạo ra một tác phẩm hoàn chỉnh. Thông qua kịch bản, nhà sản xuất sẽ dễ dàng truyền tải thông điệp của mình tới với khán giả.

Kịch bản có thể được viết bởi một nhà viết kịch bản chuyên nghiệp hoặc nhà làm phim, hoặc được thực hiện bởi những người trong đội ngũ sản xuất tác phẩm. Nó là công cụ quan trọng trong quá trình sản xuất nghệ thuật và giúp tạo ra sự cân nhắc và tổ chức cho tác phẩm để đạt được hiệu quả cao nhất.

Có các loại kịch bản nào?

Trong lĩnh vực nghệ thuật và truyền thông, kịch bản đóng vai trò cốt lõi trong việc truyền tải thông điệp, xây dựng câu chuyện và hướng dẫn thực hiện các tác phẩm. Mỗi loại kịch bản được thiết kế riêng biệt để phục vụ cho mục đích và định dạng cụ thể. Dưới đây là những loại kịch bản phổ biến nhất cùng với đặc điểm của chúng.

Kịch bản phim

Kịch bản phim là loại kịch bản quen thuộc nhất, được sử dụng trong phim điện ảnh và phim truyền hình. Chúng thường có cấu trúc rõ ràng với các phần chính sau:

Kịch bản phim thường được sử dụng trong điện ảnh

Kịch bản phim thường được sử dụng trong điện ảnh

Kịch bản vở kịch

Kịch bản vở kịch dành cho các tác phẩm biểu diễn trực tiếp trên sân khấu, nơi mỗi lời nói và hành động đều cần chính xác và rõ ràng. Các yếu tố quan trọng bao gồm:

Kịch bản kịch thường là những tác phẩm được biểu diễn trực tiếp trên sân khấu

Kịch bản kịch thường là những tác phẩm được biểu diễn trực tiếp trên sân khấu

Kịch bản chương trình truyền hình

Loại kịch bản này được sử dụng trong nhiều định dạng như phim truyền hình, chương trình thực tế, hoặc hài kịch. Đặc điểm nổi bật của nó là:

Kịch bản truyền hình có thể là các chương trình thực tế, hài kịch hoặc phim truyền hình

Kịch bản truyền hình có thể là các chương trình thực tế, hài kịch hoặc phim truyền hình

Kịch bản quảng cáo

Kịch bản quảng cáo là công cụ quan trọng trong việc tiếp thị sản phẩm hoặc thương hiệu, thường được sử dụng trong truyền hình, radio, hoặc nền tảng số. Cấu trúc của nó bao gồm:

Kịch bản quảng cáo thường được ứng dụng trong việc tiếp thị, quảng bá sản phẩm hoặc thương hiệu

Kịch bản quảng cáo thường được ứng dụng trong việc tiếp thị, quảng bá sản phẩm hoặc thương hiệu

Đặc điểm chung của các loại kịch bản

Đặc điểm của một kịch bản

Đặc điểm của một kịch bản

Các đặc điểm này giúp kịch bản trở thành công cụ quan trọng trong quá trình sản xuất một tác phẩm nghệ thuật. Đồng thời, nó cung cấp một hướng dẫn chi tiết cho diễn viên và ekip sản xuất để tạo ra một tác phẩm hoàn chỉnh.

>>> Xem thêm: Cinemagraph là gì? Cách tạo Cinemagraph chưa đến 60s cho người mới

Hướng dẫn các bước viết kịch bản chi tiết

Sau khi đã nắm được kịch bản là gì và những đặc điểm của kịch bản, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách viết kịch bản chi tiết trong phần này. Các bước cụ thể như sau:

các bước viết kịch bản chi tiết

Bước 1: Chuẩn bị

Ở phần chuẩn bị này, bạn cần nắm được kịch bản là gì, kịch bản mẫu và lên ý tưởng kịch bản. Từng phần cụ thể sẽ được trình bày ngay sau đây:

Nắm được kịch bản là gì?

Đối với nghề viết kịch bản nói riêng và các nghề khác nói chung luôn đòi hỏi bạn phải thực sự có cái nhìn chung về nó, có như vậy thì bạn mới có thể thực hành một cách tốt nhất. Riêng đối với nghề biên kịch, bạn phải nắm được định nghĩa kịch bản là gì trước khi học cách viết kịch bản hay.

Cụ thể, kịch bản là một bản thảo phác thảo toàn bộ các yếu tố liên quan đến một câu chuyện, sự việc cụ thể như là hình ảnh, lời thoại, cử chỉ, âm thanh, hành động, biểu cảm,... Độ dài của kịch bản sẽ tùy theo nội dung câu chuyện mà người biên kịch sẽ thực hiện phân cảnh.

Kịch bản là một bản phác thảo về một câu chuyện, sự việc Kịch bản là một bản phác thảo về một câu chuyện, sự việc

Những kịch bản của những bộ phim lớn thì đó không chỉ là thành quả của một người mà là cả đoàn sản xuất. Đặc biệt, thể loại kịch bản phim truyền hình hoặc phim giải trí thường chú trọng cả phần nghe và phần nhìn nên đòi hỏi nhà biên kịch phải có sự tư duy sáng tạo trong ngôn ngữ.

Tham khảo các kịch bản mẫu

Nếu lĩnh vực bạn đang làm là làm phim thì bạn nên tham khảo các kịch bản phim mẫu, đặc biệt là lời thoại kịch bản của những bộ phim nổi tiếng. Thông qua những kịch bản này, bạn có thể học hỏi được cách trình bày kịch bản theo form chuẩn nhất. Khi tham khảo kịch bản mẫu, bạn nên chú ý đến những phần mô tả và lời thoại của nhân vật vì đây được xem là phần “linh hồn” của một kịch bản.

Lên ý tưởng

Điều đầu tiên mà bạn cần quan tâm khi thực hiện một kịch bản đó chính là lên ý tưởng. Một ý tưởng hay đồng nghĩa với việc bạn sẽ xây dựng được một kịch bản hay. Đầu tiên, hãy lên sẵn bộ khung cho ý tưởng, hay còn được gọi là cốt truyện. Sau khi đã lên được ý tưởng chính thì bạn nên triển khai thêm những ý tưởng phụ liên kết với ý tưởng chính để làm rõ nội dung mình muốn hướng tới. Điều này sẽ giúp cho câu chuyện mạch lạc và có nhiều đoạn cao trào hơn.

Ý tưởng được xem là phần quan trọng nhất của một kịch bản Ý tưởng được xem là phần quan trọng nhất của một kịch bản

Để lên ý tưởng phụ, bạn có thể thông qua việc trả lời các câu hỏi như "Tính cách các nhân vật như thế nào?", "Yếu tố nào đóng vai trò chủ chốt trong câu chuyện?", "Các nhân vật tương tác với nhau như thế nào?", "Kịch bản có lỗ hổng nào không?", "Những câu thoại nào giúp tạo nên tính hấp dẫn cho kịch bản?",... Như vậy, sau khi liên kết các ý tưởng mà mình đã có, bạn sẽ tạo nên một ý tưởng hoàn chỉnh và thống nhất.

Bước 2: Thực hiện viết kịch bản

Sau khi chuẩn bị xong thì bước tiếp theo trong cách viết kịch bản đó chính là thực hiện viết kịch bản. Cụ thể, bạn nên tiến hành theo quy trình sau đây.

Lên đề cương cho câu chuyện

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa đề cương câu chuyện với ý tưởng câu chuyện và gộp nó là một. Tuy nhiên, thực tế hai yếu tố này hoàn toàn khác nhau. Nếu ý tưởng là một ngôi sao sáng thì đề cương chính là bầu trời chứa những ngôi sao lấp lánh. Đề cương sẽ thực hiện nhiệm vụ miêu tả, diễn giải chi tiết ý tưởng mà bạn đã lên. Khi lên đề cương cho kịch bản, bạn cần chú ý đến những điểm như sau:

Bạn cần lên đề cương cho kịch bản dựa trên ý tưởng ban đầu Bạn cần lên đề cương cho kịch bản dựa trên ý tưởng ban đầu

Phân cảnh cho kịch bản

Sau khi đã hoàn thành việc lên đề cương cho câu chuyện trong cách viết kịch bản, bước tiếp theo bạn cần thực hiện đó là phân cảnh. Tùy thuộc vào nội dung kịch bản mà bạn xây dựng sẽ có cách phân cảnh khác nhau. Mỗi phân cảnh tuy được diễn ra một cách độc lập nhưng vẫn cần sự liên kết về nội dung với nhau. Thông thường, khi phân cảnh cho kịch bản, người ta sẽ chia thành 3 phần khác nhau là:

Bổ sung thêm các phân đoạn

Trong cách viết kịch bản, việc bổ sung thêm các phân đoạn sau khi đã phân cảnh được xem là bước không thể thiếu. Nguyên nhân là vì trong quá trình phân cảnh, bạn rất dễ gặp những lỗ hổng khiến cho câu chuyện thiếu đi sự mạch lạc và gây khó hiểu cho người xem. Vì vậy, sau khi phân cảnh xong, hãy chú ý rà soát lại và bổ sung thêm các phân đoạn (nếu có). Khi bổ sung phân đoạn, bạn cần chú ý chỉ tập trung vào một nhân vật nhất định. Đặc biệt, phân đoạn sẽ diễn ra với những đoạn cao trào độc lập và có sức ảnh hưởng đến diễn biến của phim.

Bổ sung phân đoạn giúp tránh được những lỗ hổng khi phân cảnh Bổ sung phân đoạn giúp tránh được những lỗ hổng khi phân cảnh

Bắt đầu viết các bối cảnh

Mỗi một bối cảnh trong phim đều chứa đựng những tình tiết của bộ phim. Chúng được diễn ra ở những địa điểm nhất định và đóng vai trò thúc đẩy sự phát triển của câu chuyện. Nếu có cảnh nào không giúp ích cho việc đẩy nhanh những tình tiết đó, bạn cần cắt bỏ chúng khỏi kịch bản. Những cảnh phim vô nghĩa đó sẽ bị khán giả coi là "sạn" và nó sẽ kéo toàn bộ câu chuyện xuống theo một chiều hướng tệ hơn.

Xây dựng lời thoại

Một trong những bước khó nhất khi viết kịch bản là xây dựng lời thoại. Một kịch bản hay và hấp dẫn đòi hỏi kịch bản phải có những lời thoại ấn tượng, làm sao cho các nhân vật có sự tương tác với nhau và làm nổi lên đặc trưng tính cách của chính nhân vật đó. Để xây dựng được lời thoại hay thì bạn cần chú ý đến 2 điểm dưới đây:

Xây dựng lời thoại cho kịch bản

Xây dựng lời thoại cho kịch bản

Bước 3: Trình bày kịch bản

Trong cách viết kịch bản livestream hoặc các loại kịch bản bất kỳ, kịch bản cần được trình bày chuẩn theo form quy định để nhà sản xuất và các diễn viên dễ theo dõi. Một kịch bản chuẩn cần đáp ứng những yêu cầu trình bày như sau:

Cách đặt kích thước trang giấy, cỡ chữ

Kịch bản sẽ được trình bày trên khổ giấy A4, lề trên và lề dưới được căn ở mức 0.5 và 1cm. Còn lề trái được căn ở mức 1.2 - 1.6cm, lề phải là 0.5 - 1cm. Số trang sẽ được đánh ở góc trên cùng bên phải, riêng trang ghi tiêu đề phim thì không đánh số.

Phông chữ sử dụng để viết kịch bản phim là Courier cỡ 12. Theo quy định, một trang kịch bản với phông chữ Courier sẽ tương ứng với 1 thước phim.

Việc nắm bắt quy chuẩn trình bày kịch bản giúp cho kịch bản của bạn được hoàn thiện hơn Việc nắm bắt quy chuẩn trình bày kịch bản giúp cho kịch bản của bạn được hoàn thiện hơn

Định dạng kịch bản

Định dạng kịch bản sẽ bao gồm mở cảnh, độ dài đoạn văn, tên nhân vật và lời thoại. Mỗi yếu tố sẽ có những quy định riêng như sau:

Bước 4: Chỉnh sửa kịch bản

Sau khi đã viết xong nội dung và thực hiện xong phần trình bày, bạn cần đọc và chỉnh sửa lại kịch bản. Trong phần này, bạn cần loại bỏ các chi tiết thừa, soát lỗi chính tả và xem xem kịch bản của mình đã đủ tính logic hay chưa. Để kịch bản được hoàn thiện, bạn nên gửi tác phẩm cho bạn bè hoặc những người có chuyên môn đọc giúp.

Loại bỏ chi tiết thừa

Sau khi viết xong kịch bản, bạn nên nghỉ ngơi thư giãn đầu óc từ 1 - 2 tuần rồi quay lại đọc kịch bản của mình. Việc nghỉ ngơi sẽ giúp bạn tạm "quên" đi kịch bản gốc để có được cái nhìn khách quan và mới mẻ cho kịch bản của mình. Bạn nên rà soát lại một lượt, để loại bỏ các chi tiết thừa gồm phân đoạn, cảnh hoặc lời thoại. Việc loại bỏ các chi tiết thừa thãi sẽ giúp cho câu chuyện có mối liên kết chặt chẽ hơn, tránh tình trạng bị lạc đề.

Đọc và loại bỏ chi tiết thừa trong kịch bản

Đọc và loại bỏ chi tiết thừa trong kịch bản

Nhờ người quen đọc tác phẩm của mình

Việc tự mình đọc tác phẩm của mình đôi khi sẽ làm bạn không nhận ra được điểm bất hợp lý hoặc vấn đề của mình. Chính vì vậy, bạn nên gửi kịch bản cho bạn bè hoặc những người có chuyên môn để nhờ họ đánh giá. Thông qua những góp ý, bạn sẽ xem xét lại và tiến hành chỉnh sửa cho phù hợp. Việc này có thể tốn thời gian và không phải lúc nào cũng sẽ có người sẵn sàng dành thời gian để đọc kịch bản của bạn nhưng bạn vẫn nên thực hiện để có thể hoàn thiện tác phẩm của mình.

Tiếp tục sửa cho đến khi hài lòng

Sai khi đã sửa theo góp ý của người quen, bạn vẫn cần xem lại cốt truyện và nhân vật một cách kỹ lưỡng để sửa lại những điểm chính. Bạn cần chú ý đến các câu từ, lời thoại và hành động chưa nhất quán của các nhân vật tất cả các chi tiết nhỏ nhất.

Sửa kịch bản tới khi hài lòng

Sửa kịch bản tới khi hài lòng

Lời khuyên khi viết kịch bản

Hiểu rõ những thứ mình muốn xây dựng kịch bản

Trước khi viết kịch bản, bạn phải hiểu rõ mục đích của kịch bản mình làm ra. Đó là kịch bản PR cho một sản phẩm mới, giới thiệu một bộ phim, vì một mục đích nghệ thuật hay thương mại nào đó. Tiếp đến, bạn cần hiểu rõ từng tuyến nhân vật mình sẽ xây dựng trong kịch bản của mình. Bạn cần phân tách rõ ràng đâu là nhân vật chính, đâu là nhân vật phụ và những nhân vật "quần chúng" trong câu chuyện của mình.

Càng hiểu rõ kịch bản của mình, bạn sẽ có những góc nhìn sâu sắc hơn để đi sâu vào câu chuyện. Có như vậy, kịch bản bạn làm ra mới đủ sức thuyết phục người xem, mới chiếm được tình cảm của khán giả. Một kịch bản hời hợt, công nghiệp và không có tính sáng tạo sẽ rất khó cạnh tranh trong thời điểm hiện tại, nhất là khi những công cụ sáng tạo nội dung AI phát triển mạnh mẽ.

Hiểu rõ mục đích của kịch bản mình làm ra

Hiểu rõ mục đích của kịch bản mình làm ra

Đảm bảo tính logic từ đầu tới cuối kịch bản

Một kịch bản hay trước tiên phải có sự thống nhất và logic từ đoạn mở đầu tới khi kết thúc. Cho dù bạn sử dụng bao nhiêu ngôn từ hoa mỹ, bao nhiêu biện pháp tu từ đinh cao hay xây dựng cốt truyện hấp dẫn mà mạch truyện không logic, thiếu sự đồng bộ thì kịch bản của bạn vẫn không được đánh giá cao. Muốn hay thì trước tiên cần đúng và chính xác, bạn nên dành thời gian để trau truốt cho kịch bản của mình, đảm bảo sự thống nhất từ đầu tới cuối để tạo ấn tượng và thu hút người xem.

Không ngần ngại thử và trải nghiệm khi học viết kịch bản

Nếu đang trong quá trình học viết kịch bản, bạn nên thử và trải nghiệm nhiều phong cách viết khác nhau để tìm được cho mình phong cách phù hợp nhất. Thông qua việc thử và chọn lọc này, bạn sẽ biết được nhu cầu thị trường đang ở đâu cũng như khả năng của chính mình.

Một số bạn may mắn có thể tìm được phong cách riêng của mình thông qua quá trình này. Còn một số bạn không thể tự xây dựng "chất" riêng cho mình thì cũng có thể nâng cao tay nghề và khả năng tư duy của bản thân.

Không ngại thử các loại kịch bản khác nhau

Không ngại thử các loại kịch bản khác nhau

Chăm chỉ đọc và nghiên cứu các kịch bản trong đa dạng lĩnh vực

Muốn trở thành một người viết kịch bản giỏi, bạn cần chăm chỉ đọc và nghiên cứu các kịch bản trong đa dạng lĩnh vực. Việc đọc và tự học sẽ giúp bạn tìm kiếm được nhiều ý tưởng hấp dẫn để cho kịch bản của mình sau này.

Càng đọc nhiều, khả năng tư duy câu từ và những kỹ năng liên quan tới viết kịch bản của bạn cũng sẽ được cải thiện. Hãy biến việc đọc và nghiên cứu kịch bản thành thói quen của bạn chứ không phải chỉ là hành động nhất thời khi cần làm một kịch bản nào đó.

Dành nhiều thời gian đọc để tìm ý tưởng từ các nguồn khác

Ngoài đọc kịch bản, bạn có thể tìm ý tưởng viết bằng cách đọc sách, nghe postcard, xem youtube, xem bài viết trên các trang mạng xã hội (Facebook, Instagram,...), xem phim,... Càng đa dạng các kênh nội dung, bạn sẽ càng tìm được nhiều ý tưởng thú vị cho các dự án riêng của mình. Nếu bận rộn, bạn hãy cố gắng sắp xếp dành ra 30 phút/ngày để đọc, xem và nghe nội dung từ những nguồn chúng tôi vừa gợi ý.

Dành thời gian tìm ý tưởng từ những nguồn khác

Dành thời gian tìm ý tưởng từ những nguồn khác

Mẫu kịch bản cho bạn tham khảo

Dưới đây là một mẫu kịch bản phim ngắn dành cho bạn học hỏi cách triển khai:

kịch bản mẫu

>>> Tải ngay Mẫu kịch bản phim ngắn hay TẠI ĐÂY

Câu hỏi thường gặp

Câu 1: Kịch bản nên dài bao nhiêu?

Độ dài của kịch bản sẽ phụ thuộc vào loại tác phẩm và mục đích sử dụng. Một số kịch bản có thể ngắn chỉ từ vài trang đến vài chục trang, trong khi những tác phẩm lớn có thể dài hàng trăm trang. Ví dụ, kịch bản trung bình của một bộ phim truyện là khoảng 95 tới 125 trang. Hiện nay ở Hollywood, kịch bản thường vào khoảng 114 trang, trong đó, các bộ phim hài thường ngắn hơn, phim tâm lý sẽ dài hơn. Những kịch bản này cần phải cung cấp mô tả chi tiết hơn về các cảnh quay, đối thoại và các yếu tố kỹ thuật.

Còn kịch bản ngắn thường là những tác phẩm nhỏ, đó có thể là phim ngắn hoặc vở kịch ngắn. Những tác phẩm này thường chỉ cần mô tả một số cảnh quay và đối thoại cơ bản.

Quan trọng nhất là kịch bản phải đủ chi tiết để diễn viên và ekip sản xuất hiểu và thực hiện công việc của mình. Song song với đó, cũng cần tránh việc kịch bản quá dài và phức tạp, gây khó khăn trong quá trình đọc hiểu. Điều quan trọng là kịch bản phải đủ ngắn gọn và rõ ràng để truyền đạt ý tưởng và thông tin cần thiết một cách hiệu quả.

Câu 2: Viết kịch bản nên dùng Font nào?

Hiện nay, Font phổ biến và được sử dụng rộng rãi cho việc viết kịch bản là Courier và Courier New. Font Courier và Courier New có đặc điểm là chữ in đều, dễ đọc và tương thích với hầu hết các phần mềm và công cụ viết kịch bản. Chúng thường được sử dụng trong ngành công nghiệp điện ảnh và văn bản kịch.

Khi viết kịch bản, ngoài việc chọn font phù hợp, người viết cũng nên tuân thủ các quy định định dạng chuẩn của ngành này. Điều này giúp cho kịch bản dễ đọc, dễ hiểu và tạo sự nhất quán trong quá trình trình bày và chia sẻ với các thành viên khác trong đội ngũ sản xuất.

Nếu có yêu cầu đặc biệt từ đơn vị sản xuất hoặc công ty, bạn nên tuân thủ các quy định và hướng dẫn về font và định dạng được yêu cầu để đảm bảo sự thống nhất và chuyên nghiệp trong việc trình bày kịch bản.

Câu 3: Viết kịch bản phim bằng Microsoft Word được không?

Bạn hoàn toàn có thể viết kịch bản phim bằng Microsoft Word để tiết kiệm chi phí thay vì phải mua bản quyền các phần mềm chuyên viết kịch bản. Tuy nhiên, cách viết kịch bản vẫn sẽ tồn tại nhược điểm như là bạn cần tự thiết lập các chuẩn bằng tay như:

Câu 4: Những điều không nên có trong kịch bản là gì?

Khi thực hiện cách viết kịch bản, bạn cần tránh làm những điều này vì đây sẽ là những yếu tố khiến kịch bản quay video hoặc bất kỳ loại kịch bản nào của bạn mất giá trị:

Kết luận

Với những chia sẻ ở trên các bạn đã cơ bản phần nào nắm được cách viết kịch bản ấn tượng cho người xem, cho khách hàng. Bạn cũng có thể áp dụng các bước này khi xây dựng kịch bản livestream bán hàng sao cho thu hút và ấn tượng nhất. Tuy nhiên, có nhiều người nhận thấy tiềm năng của nghề này, muốn bước chân vào viết kịch bản nhưng không hiểu được kịch bản là gì?

Link nội dung: https://loptienganh.edu.vn/cach-viet-kich-ban-phim-a69927.html