Việc phân tích và đánh giá chính xác hiệu quả Business Portfolio của một doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định đầu tư của chính doanh nghiệp đó. Hãy cùng SSBM Việt Nam tìm hiểu về khái niệm này và làm sao để có được 1 Business Portfolio hiệu quả qua bài viết dưới đây.
1. Business Portfolio là gì? Phân biệt với Danh mục sản phẩm
Business Portfolio (tạm dịch: Danh mục đầu tư kinh doanh) là toàn bộ các đơn vị kinh doanh chiến lược (SBU) của một doanh nghiệp. Cũng có thể hiểu rằng Danh mục này là tập hợp toàn bộ nguồn lực hiện hữu của doanh nghiệp để giúp doanh nghiệp đạt được tầm nhìn, sứ mệnh và mục tiêu hoạt động của chính nó.
Có 1 khái niệm khác thường bị lầm tưởng là giống với Danh mục đầu tư kinh doanh, đó là Danh mục sản phẩm (Product Category). Thực tế, Product Category chỉ xem xét đến sản phẩm thành phẩm mà một công ty đang bày bán hoặc là một dịch vụ mà nó cung cấp trên thị trường. Trong khi đó, Business Portfolio sẽ bao quát cả các yếu tố về nguồn lực để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ đó như: máy móc, trang thiết bị, nguồn nhân lực…
2. 3 bước để sở hữu 1 danh mục đầu tư kinh doanh hiệu quả
Để hình thành được một Business Portfolio chỉn chu và hiệu quả đòi hỏi những nhà quản trị phải tiêu tốn rất nhiều thời gian và nguồn lực. Việc sở hữu một Danh mục đầu tư kinh doanh hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp có cơ sở đưa ra những phương hướng đầu tư phù hợp với từng hạng mục SBU hiện tại. Dưới đây là một số yếu tố cần được quan tâm đến khi thiết kế một Business Portfolio:
2.1. Tìm ra các đơn vị kinh doanh chiến lược
Việc xác định đúng SBU sẽ giúp ích rất nhiều cho doanh nghiệp trong quá trình vận hành. SBU hay đơn vị kinh doanh chiến lược ở đây có thể là một hạng mục sản phẩm, hoặc một loại hình dịch vụ hoặc cũng có thể là một thương hiệu thuộc sở hữu của doanh nghiệp, tùy thuộc vào quy mô và bản chất của mỗi công ty.
Để phân tích và nhận định chính xác về tính chất của những SBU hiện hữu khi thiết lập Business Portfolio, nhà quản trị có thể tham khảo một số mô hình phân tích kinh doanh như:
- Ma trận BCG: Một mô hình phân tích nhằm giúp doanh nghiệp định hướng chiến lược tăng trưởng thị phần. Căn cứ vào vị thế trên thị trường, các SBU hiện hữu của doanh nghiệp sẽ được chia thành 4 nhóm để đưa ra quyết định đầu tư hay loại bỏ: Stars - Question Marks - Cash Cows - Dogs.
- Ma trận GE: Đây là một công cụ mô hình phân tích trong kinh doanh nhằm đưa ra các chiến lược thích hợp tương ứng với từng SBU trong doanh nghiệp dựa trên 2 nhóm yếu tố chính: Market Attractiveness và Business Strength.
2.2. Nghiên cứu sâu hơn về thị trường ngách
Khi xây dựng 1 Business Portfolio để tìm kiếm cơ hội thâm nhập vào một thị trường ngách, doanh nghiệp cần phải phân tích và đánh giá cẩn thận các yếu tố sau để có thể hoạch định chiến lược kinh doanh phù hợp cũng như tối thiểu hóa tổn thất nếu kịch bản xấu xảy ra:
- Quy mô và mức tăng trưởng hiện tại thị trường.
- Tiềm năng phát triển và dự báo về quy mô của thị trường trong tương lai.
- Khả năng sinh lời mà doanh nghiệp có thể khai thác được trong thị trường ngách nhờ vào Danh mục đầu tư kinh doanh hiệu quả của mình.
- Mức độ cạnh tranh và đối thủ trực tiếp.
- Rủi ro thâm nhập thị trường và rủi ro phá sản.
- Và nhiều yếu tố khác sẽ được xác định dựa theo từng thị trường ngách cụ thể..
2.3. Xác định rõ năng lực cạnh tranh của bản thân
“Biết mình biết ta, trăm trận trăm thắng”. Việc nhận định đúng về năng lực cạnh tranh của bản thân trong thị trường rộng lớn sẽ giúp cho doanh nghiệp có cơ sở để hoạt động hướng mục tiêu dựa trên giá trị cốt lõi của chính mình, đồng thời hỗ trợ tích cực cho việc thiết lập một Business Portfolio hiệu quả.
Năng lực cạnh tranh có thể được đánh giá dựa trên những tiêu chí như sau:
Phân khúc khách hàng:
Năng lực tiếp cận insights và phục vụ cho nhu cầu của đúng đối tượng khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường.
Mức giá và chiến lược giá:
Doanh nghiệp có chính sách giá phù hợp với phân khúc khách hàng cũng như biết cách tận dụng lợi ích kinh tế về quy mô chắc chắn sẽ tạo ra được nhiều sức bật hơn so với đối thủ cùng ngành.
Lợi thế về công nghệ và khoa học - kỹ thuật:
Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ luôn là yếu tố cần thiết để cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ, từ đó khiến sản phẩm của doanh nghiệp tăng sức hút trên thị trường.
Hệ thống phân phối có thể đi sâu đến người tiêu dùng đầu cuối trên thị trường:
Hệ thống phân phối giúp doanh nghiệp có thể tiếp cận được đúng phân khúc đối tượng khách hàng của mình cũng như giúp giảm thiểu chi phí quảng cáo, truyền thông.
Tiềm lực tài chính và khả năng tiếp cận nguồn tài chính từ nội bộ và từ các nguồn bên ngoài:
Một doanh nghiệp có năng lực tài chính mạnh mẽ luôn có đủ khả năng để ứng biến trước những thay đổi của thị trường so với đối thủ trực tiếp của mình.
Nhà quản trị có thể tham khảo một số mô hình phân tích kinh doanh phục vụ cho xác định lợi thế cạnh tranh của danh mục đầu tư kinh doanh để tăng tính chính xác cho việc nhận định như ma trận SWOT hoặc ma trận BCG…
- Xem thêm: MBA là bằng gì? - Tìm hiểu thêm về bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh
3. Những hạn chế của Business Portfolio
Tuy đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động của doanh nghiệp, song Business Portfolio vẫn tồn tại một số hạn chế như sau:
- Việc thiết lập một Danh mục đầu tư kinh doanh hiệu quả đòi hỏi doanh nghiệp phải dành ra nhiều nguồn lực và thời gian.
- Nền tảng về công nghệ và hệ thống thông tin quản lý là điều bắt buộc khi hình thành Danh mục. Doanh nghiệp sẽ gặp nhiều trở ngại nếu hệ thống thông tin của nó chưa đủ hiệu quả để có thể tổng hợp và chắt lọc ra dữ liệu thực sự đáng giá.
Nhìn chung, một Business Portfolio hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp nắm vững tất cả các yếu tố liên quan cần thiết và tạo ra được động lực để phát triển trong hoạt động kinh doanh. Phân tích danh mục đầu tư kinh doanh là vô cùng quan trọng để tối ưu hóa những đơn vị kinh doanh chiến lược SBU của doanh nghiệp, từ đó thiết kế ra những chiến lược kinh doanh phù hợp sau khi phân loại chúng dựa trên mức độ hấp dẫn và lợi thế cạnh tranh.
Nội dung trên đây là toàn bộ những điều mà một nhà quản trị cần biết để tạo ra được Một Business Portfolio hiệu quả cho doanh nghiệp của mình. SSBM Việt Nam hy vọng qua bài viết vừa rồi, bạn đọc có thể đúc kết ra những bài học về kinh doanh để áp dụng vào trong cuộc sống của mình.
Tìm hiểu thêm: Chương trình Thạc sĩ Quản trị kinh doanh quốc tế (Global MBA) tại SSBM Việt Nam
